ورود به آیه با توجه به سیر زمان‌ها؛
معلوم نمودن سیر زمانی جملات، آیات و سیاق‌ها(یعنی تعیین زمان هر جمله و ...)
پیدا نمودن مبدأ ورود به آیه بر اساس سیر زمانی جملات و آیات
پیدا کردن موضوعات و قواعدی که حاکی از محور کلام میباشد مانند سیر زمان، تاکیدات موجود در جملات، نوع فعل و...
برای یافتن مفهوم کلی در سیاق باید مدخلهای ورود، جمله های محوری، وزن جملات مشخص شوند.
مقایسه زمانهای جملات، در نظر گرفتن جملات معترضه، ادات، دعاها، نتیجه‌گیریها، استعانتها، مدخلهای مفهومی ورودی، چیدمان مفاهیم از لحاظ ارتفاع و ...
مفهوم ورودی در «إقرا بسم ربک الذی خلق» «الذی خلق» میباشد.
یافتن چیدمان مفهومی کلام و مفهوم محوری مقدمه‌ای بر شکل گیری درخت مفاهیم یک سیاق میباشد.
برای یافتن مفوم محوری کلام: مقایسه تک‌تک جملات و عبارات یک کلام با فرازهای مشابهش در قرآن و همینطور مخاطب شناسی آن؛ مثلا در آیه « إقرا بسم ربک الذی خلق »، «إقرا» امر به رسول الله ص است و فقط یک بار آمده است در مقابل آیا «قل» که خطاب به رسول الله ص است ولی بسیار تکرار شده است.
مثال سوره حمد: فراز اول شامل چهار آیه اول، جمله اسمیه هستند؛ فراز دوم شامل آیه 5 افعال فعلیه میباشند؛ فراز سوم شامل آیه 6 و 7 فعل دعایی است. فراز اول وصفی از خداست یعنی درباره معارف است فراز دوم رفتارهای انسان را باگو مینماید فراز سوم درخواستهای انسان است فلذا درخواستها محوریت بیشتری دارند.
مبنای قرآنی: «یحرفون الکلم عن مواضعه»
پیدا کردن رابطه موجود میان چیدمان ریشه، وزن‌ها، نقشها و ... مختلف یک سوره و یا کل قرآن
مخاطب، متکلم؛ جایگاه کلی زمان و مکان مهم است به خصوص متکلم و مخاطب
در بحث آهنگ : نمودار زمانی آهنگ(جهت پیکانی که میخواهد شما را به آن زمان برساند) مهم است و مفهوم محوری نیز اهمیت دارد.
در ترجمه، مصداق یابی جزیی و در تدبر و تفسیر، مفهوم یابی کلی: به عنوان مثال در سوره عادیات باید اول مفهومش یافته شود ضمن اینکه در ترجمه مفهوم آن استفاده میشود مصداقی نیز از آن استفاده میشود(مفهوم جزیی) ولی در تفسیر سوره عادیات برای مفهوم کلیش یم مصداق کلی میتوان یافت مثلا «از نقعا تا جمعاً » مسیر به سوی ظهور است و یا اربعین.{در مفهوم جزیی تک‌تک واژگان و عبارتها ترجمه مفهومی میشوند ولی در مفهوم کلی کل یک فراز مصداق یابی میشود}
متکلم، مخاطب، لحن، آهنگ، زان و مکان(متکلم، مخاطب، واقعه) باید در آن لحاظ شود
نرم افزار دارای زمان سنج و مکان سنج باشد و بر اساس زمان و مکان به قرائت بپردازد: ساعت دو نیمه شب در کربلا و یا ساعت 9 صبح در تایلند.
لزوم توجه به حروف مبانی قرآن(برای انجام تفکیک قرآن به حروف)
سرت نمودن نتیجه جستجو بر اساس عاملها و یا معمولهای یک کلمه: وزن تفعیل مورد جستجو شده و بر اساس مضاف الیه هایش سرت شود.
