بررسی موضوعی، فراتر از بحث اشتقاق کبیر و اکبر

1399.06.18-02سه شنبه 19 محرم1442

در تولید مشتقات تنها به علم صرف محدود نباشیم

در بحث اشتقاق، اشتقاق کبیری و اکبر و اینها بر مبنای علم صرف موجود بنا گذاشته شده به این معنا که سه حرف اصلی، واژه‌ی مبنا رو می سازند، بر مبنای علم صرف حروف دیگری اضافه میشوند واژه های دیگر رو میسازند. این الان علم موجود هست. خود این ممکنه از استقرا به دست آمده باشه. این خودش یک منبع برای شناخت تأثیر حروف در مشتقات هست. تأثیر حروف در تولید مشتقات. ما نباید متکی و محدود به این باشیم. بیام این رو بشکنیم. فرض کنیم اصلا علم صرفی وجود نداره. به واژه ها یه نگاه کنیم. منبع ما واژه هایی است بدون مفروض بودن علم صرف. پس باید تفاوت بکار گیری حروف و تشابه بکار گیری حروف در واژه ها رو پیدا بکنیم، دسته بندی بکنیم بر مبنای اون اگر بر اساس این تفاوتها و تشابه ها و دسته بندی ها به قواعدی دست پیدا کنیم اونها می تونند در معنای علم در معنای حروف و در علم اشتقاق مؤثر باشند و این موضوع می تونه فراتر از بحث اشتقاق کبیر و اکبر و موضوعاتی از این دست باشه. مثلا ممکنه ما دو حرف تکراری با یک ترتیب خاصی در واژه ها پیدا کنیم. آیا این می تونه دارای یک قاعده باشه. یک حرف تکراری در جایگاه دوم واژه ها پیدا بکنیم جایگاه حرفی دوم واژه ها پیدا بکنیم. آیا این می تونه رابطه ای ایجاد بکنه بین واژه ها. در واقع ما می خوایم رابطه ایجاد کنیم. علم صرف رابطه ایجاد کرده بین واژه هایی بین این معنا که سه حرف مشترک قلمداد کرده، باقی رو بر اساس قاعده بیان کرده. گفته باقی حروف بر اساس قاعده در این سطح اضافه میشوند که در سایر سه حرفی های دیگر هم همین قاعده صادق شده علم صرف در واقع استقرا کرده. ما اگر یک قاعده ای پیدا کنیم بگیم در این دو حرف این قاعده انجام شده که در سایر دو حرفی های دیگر هم این قاعده تکرار شده. اون موقع شما استقرا تام کردی یعنی یه استقرای جدید به دست آوردی خودش یه تصریف دو حرفه.