در طرح بالقرآن ادعا بر اینه کرد فاز اول احصا داده در قرآن به روش لسان قرآن خواهد بود. مبتنی بر علم و روش لسان خواهد بود. شما با روش دیگه ای نمیتونید احصا داده بکنید. اول باید اولین دادههای از قرآن به روش لسان قرآن بدست میاد. اگه شما روش لسان قرآن و علم لسان قرآن رو کنار بگذاری هیچ داده ای ازقرآن به دست نمیآورید. اولین دادههایی که احصا میشه روش لسان قرآن هست. در طرح بالقرآن این دنبال شده که این اولین داده هایی که به روش لسان قرآن به دست میاد به صورت جامع و دقیق به دست بیاد. هیچ داده ای از قلم نیفتد. هیچ داده ای با کم دقتی دست نیاد. پس در فاز اول اولین داده و جامع ترین داده یا به تعبیری اولین داده نگاری جامع قرآن به روش لسان قرآن انجام میشه.
تمام کارهای دیگر تمام فازهای دیگر تمام برداشتها و بهرهبرداریهای دیگر از قرآن مبتنی به این داده هاست. باید مبتنی بر این دادهها باشد از این دادهها خارج نشه، یا مستقیم مبتنی بر این داده هاست یا با چند واسطه با چند مرحله تحلیل و پردازش مبتنی بر این داده هاست. مثلاً یک کسی می خواد کار قرائت قرآن انجام بده مبتنی بر داده های لسان قرآن پیش میره نمیتونه خارج از لسان قرآن پیش بره. ولی بخشی از داده های لسان قرآن که کافی و لازم است برای قرائت. خارج از این نمیتونه. اگر این داده های لسان قرآن رو حذف بکنیم قرائتی نمیتونه اتفاق بیفتد. قاریی نمیتونه قرآن را قرائت کنه. پس لسان قرآن درفاز اول داده های مبنایی و پایه ای قرآن رو تولید میکنه و کشف میکنه. فاز دوم فاز مفاهیم به معنای فاز معناشناسی میاد داده های بعدی رو تولید می کنه. داده های بعدی رو بر اساس دادههای لسان و روشهای لازم روشهای مبتنی بر مسئله دادههای مفاهیم رو تولید میکنه.
داده های مفاهیم به چه معناست؟ چه نظم مفهومی بین این داده ها وجود دارد؟ یا چه نظم معنایی بین این داده ها وجود دارد؟ بین داده هایی که در بخش لسان قرآن احصا شده. پس شبکه معنایی داده های احصا شده و کشف شده در فاز اول را در فاز دوم به دست می آوریم. تمام روابط معنایی در داده های فاز اول در فاز دوم به دست می آید. به یک تعبیر دیگه فاز دوم از نظر به عنوان فاز مفاهیم می خواد به ما بگه که داده های فاز اول که به روش علم لسان احصا شد و روابط اون داده ها به بیان علم لسان مشخص شد و نظم شون درون علم لسان مشخص شد برای هر داده های چه معنای تولید می کنه، در فاز دوم. در فاز دوم می خواد بگه اون نظم که اونجا احصا شد برای هر واژه ای چه معنایی تولید میکنه. برای هر کدوم از اون داده ها چه معنایی تولید می کنه. پس به دنبال معنایی است که مبتنی بر داده ها و نظم داده ها که از لسان قرآن در فاز اول به دست آمده، به دنبال اینه. میخواد اینو به دست بیاره.
فاز سوم ما میخواد بگه برخی نظم های موجود در فاز اول که نظم خطی هست بین واژگان است که تولید جملات و عبارات میکنه، ترکیبش با معناشناسی که از فاز دوم به دست آمد چه معنایی رو در این نظم خطی ایجاد میکنه؟ چه برآیندی را در این نظم خطی ایجاد میکنه؟ ببینید فاز اول دارای نظم های بسیار تو در تو و پیچیده، برای داده های مختلف. فاز دوم بر اساس این نظم ها و شبکه ها و داده های مختلف، معنای هر داده رو دنبال می کنه که در مجموعه این نظم ها شکل گرفته و به دست میاد. برایند معنای داده با توجه به مجموعه شبکه ارتباطی که اون واژه در فاز اول به دست آورده. در فاز دوم این معنا به دست میاد. در فاز سوم میاد این معانی به دست آمده در فاز دوم رو در نظمی مشخص که در فاز اول وجود دارد در یک حالت خاصی از نظم که در فاز اول وجود دارد به عنوان نظم خطی که تعبیر به جمله سازی و عبارت سازی میشه قرار میده. یعنی ترکیب این معنای فاز دوم و نظم خطی فاز اول را کنار هم قرار میده و برآیند معنایی به دست میاره. برخی مسائل رو اینجا حل میکنه. این میشه ترجمه.
فاز چهارم در چند موضوع ورود میکنه 1- بحث فاز چهارم بحث تدبر هست. به چه معناست؟ به معنای اینکه این نظم های خطی که در فاز سوم با توجه به معانی فاز دوم برآیند گیری شد در کنار یکدیگر و در ارتباط با یکدیگر دنبال بشه. به چه معنا؟ به معنای اینکه رابطه برآیندی که از تمام موضوعاتی که در فاز سوم به دست میاد چی هستش؟ رابطه تمام این برایندها چیه؟ برایندهای فاز سوم. فاز سوم چی بود؟ برآیندی که از نظم خطی و مفاهیم فاز دوم معانی فاز دوم به دست میاد. از این یک برآیند بدست میاد. ما دارای برآیند های مختلف هستیم در اینجا. چرا؟ چون نظمهای خطی متعدد داریم در لسان در فاز اول به صورت خطی یک نظمی پیش میره دوباره مجزا میشه یک نظم خطی دیگری آغاز میشه و به انتها می رسه، به معنای جملات و عبارات یعنی برای ما تولید جملات و عبارات میکنند. فاز چهارم در واقع میخواد بگه که ارتباط بین این جملات و عبارات در اقصا نقاط جملات و عباراتی که در اقصا نقاط اون شبکه ای که وجود داره ارتباطشون چیه؟ چه رابطه ای با هم دارند؟ رابطه شان را چه جوری میخواد دنبال بکنه؟ بر اساس دادههای فاز اول، لسان، و فاز دوم معانی. یعنی از این داده ها استفاده کنه. از این دو داده فاز اول و دوم استفاده کنه رابطه جملات و عبارات که محصول فاز سوم هستند رو به دست بیاره، با عنوان تدبر. اینو ذیل عنوان تدبر دنبال می کند.