در بحث« تفاوت سوره با آیات » یکی از استنادات سوره نور هست. در آیه یک سوره نور میفرماید« سُورَةٌ أَنْزَلْناها وَ فَرَضْناها وَ أَنْزَلْنا فيها آياتٍ بَيِّناتٍ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ » یکی از بحث ها اینجا هست. این بحث رو در موارد دیگری هم میشه دنبال کرد مثل آیات تحدی.
سوره یک مفهوم هست که باید این مفهوم رو دنبال کرد، ببینید بلحاظ زمان آخرین سوره‌ی نازل شده به تعبیر مشهور که وجود داره سوره توبه هست. افراد پیرامون رسول الله صلوات الله علیه و آله درخواست نزول سوره دارند. کدام سوره؟ چه سوره ای؟ آیا میشه بر اساس تفاوت سوره و آیات، مجزای از بحث آیات بحث ساختار سوره رو دنبال کرد؟ اگر سوره متفاوت از آیات هست پس سوره خودش ساختاری داره که آیات در اون ساختار چیده میشوند، نظم و نظام پیدا میکنند. یعنی یک سوره ای نازل میشه که دارای نظامی است و آیات درون اون نظام قرار میگیرند. یعنی یا سوره دارای ساختاری است یا دارای ویژگی ای است که ساختار دهنده است.
شما در مورد ساختار آیات در کنار یکدیگر صحبت نمیکنید بلکه در مورد ساختار سوره صحبت میکنید. این دوتا با هم فرق دارند. اگر ساختاری از یک سوره مطرح هست ساختار آیات نیست بلکه ساختار سوره ها هست. بنابر برخی ویژگی ها که آیات دارند از نظام سوره اثر میگیرند و سر جای خودشون قرار میگیرند. سوره دارای ویژگی نظام دهندگی است لذا آیات وقتی وارد سوره میشوند در جایگاه خودشون قرار میگیرند. این رو در ماجرای نزول قرآن میشه دنبال کرد مثلا وقتی قرآن نازل میشد یا آیه ای از قرآن نازل میشد رسول الله صلوات الله علیه میفرمودند که این آیه رو ببرید در فلان سوره و بین فلان آیه و فلان آیه قرار بدید. آیا به ارتباط بین این آیه با اون آیات نگاه میکردند؟ آیه به ارتباط معنایی این آیه با اون آیات نگاه میکردند؟ اگر اینطور نگاه کنید شاید خیلی از آیات دیگر رو هم میتونی کنار هم قرار بدی چون ارتباط معنایی دارند. این آیه باید در اون سوره نازل بشه، در اون سوره نازل میشد و وقتی در اون سوره نازل میشد بر اساس ویژگی نظام دهندگی اون سوره باید سرجای خودش قرار بگیره. رسول الله صلوات علیه و آله به این موضوع اشراف دارند. آیا میشه این بحث رو دنبال کرد؟ بله این بحث خوب هست که دنبال بشه« بحث تفاوت سوره های قرآن با آیات قرآن ».
این فراز های مختلف، جملات مختلف که در قرآن هست چی هست؟ اگر بخواهیم اینها رو قرآنی بیان کنیم باید چی بگیم؟ بگیم «آیه‌ی قرآن»؟ این فراز ها چی هست؟« آیات قرآن » هستند؟ « تبیین آیات » هستند؟« تفصیل آیات » هستند؟ « تصریف آیات » هستند؟ « قصه » هستند؟« حکمت » هستند؟ یعنی چرا ما به آیات اصطلاحی قرآن که مطرح میکنیم( بطور مثال مطرح میشه فلان سوره صد آیه داره از شماره یک تا شماره صد ) چرا به این شمارگان یک تا صد میگیم آیات، چرا نمیگیم حکمت ها؟ چرا نمیگیم تبیین ها؟( این رو بعنوان سوال مطرح میکنیم و پاسخش هم کم و بیش معلوم هست، میخواهیم اول بحث و توجه ذهن بیشتر جلب بشه ). بعد اون موقع« رابطه ی سوره با آیات»، « رابطه ی آیات و سوره با تببین آیات »،« رابطه تبیین آیات، سوره و آیات با موضوعاتی مثل تفصیل آیات یا تصریف آیات یا حکمت ها یا ذکر ». میفرماید« فِیهِ ذِکرُ کُم » یا آیات دیگری در قرآن مطرح کنند ی این هست که در قرآن ذکر هست. « هِیَ تَذکِرَۀٌ » اینها تذکره هست. رابطه ی اینها با هم معلوم بشه و در مجموع رابطه ی این با بحث قرآن، با بحث کتاب روشن باشه.
بله در بحث سوره باید دنبال کرد که « سُورَةٌ أَنْزَلْناها » به کجا؟ عموما در بحث« نزول »،« الی » مطرح هست، «علی » مطرح هست یعنی مقصد نزول مطرح هست. فرموده شده «سُورَةٌ أَنْزَلْناها » سوال مطرح میشه به کجا؟ در ادامه مطرح هست که « وَ فَرَضْناها » خب معلوم هست که سوره را. و در ادامه مطرح هست که« وَ أَنْزَلْنا فيها آياتٍ بَيِّناتٍ » خب معلوم هست دیگه که آیات در سوره « أَنْزَلْنا » نازل میشوند . در این آیه یک سوره نور دو نزول مطرح هست، نزول دوم که مربوط به آیات هست مقصد و ظرفش معلوم هست، سوره. نزول اول که سوره هست مقصد و ظرفش معلوم نیست. به کجا نازل میشود؟ اگر سوره جزئی از قرآن هست ما در آیات سوره توبه داریم که مشرکین و منافقین حذر میکنند که سوره ای بر اونها نازل بشه این موضوع جای بررسی داره.
