قاعده روابط اسمائی مفاهیم

1398.06.27-02چهارشنبه 18 محرم 1441

اهیت پیدا کردن رابطه مفاهیم مختلف با خداوند

در بحث روابط اسمائی مفاهیم، یکی از موضوعات مهم رابطه مفاهیم مختلف با خداوند هست. یعنی ما رابطه مفاهیم مختلف در موضوعات فعل و اشیاء رو با خداوند پیدا کنیم بسنجیم. برای این کار یکی از موضوعاتی که باید دنبال کنیم افعال خداوند هست. خداوند دارای چه افعالی هست؟ رابط خداوند یکی از موضوعاتی که میشه گفت رابط خداوند و اشیاء هست فعل خداست. فعلی که از خداوند در قرآن مطرح هست. خوب افعال خداوند رو بشناسیم. خداوند از طریق این افعال، بواسطه این افعال که به خداوند منتسب هست به چه اشیائی، با چه اشیائی ارتباط ایجاد کرده؟ یعنی در واقع ارتباط اشیاء، اشیاء مختلف با خداوند ذیل افعال خداوند معنا میشه. پس ما اشیاء رو برای اینکه رابطه شون رو با خداوند پیدا کنیم، رابطه فعل خداوند رو با اون اشیاء دنبال می کنیم. این یه مطلب.

شناخت رابطه افعال خداوند با اسماء خداوند

مطلب دیگر اینکه رابطه افعال خداوند با اسماء خداوند چیست؟ خوب ما برخی از اسماء در خداوند هستن که بعنوان صفت مشبه هستن. برخی از اسماء هستن که اسم فاعل هستن، اینها چه تفاوتی دارن؟ مثلا بحث نزول، نزول یکی از افعال خداست. پس خداوند منزِّل هست. این منزِّل بودن اسم فاعل هست. چرا خداوند منزِّل هست؟ چون فعل نزول رو انجام میده. آیا صفت نزول، صفتی از مفهوم نزول در خداوند، نسبت به خداوند وجود داره؟ مثل چی؟ مثل بحث رحمت. شما می فرمایید که خداوند فعل رحمت رو انجام میده. خوب فعل رحمت رو انجام میده اسم فاعل رحمت برای خداوند هست. ارحم. راحم. این برای خداوند هست ولی صفت رحمت هم برای خداوند هست. مثل رحمن. بله پس در یه بخش دیگر یعنی بررسی رابطه مفاهیم رو با اسماء خداوند دنبال کنیم. در قدم اول رابطه مفاهیم با اسماء خداوند رابطه افعال خداوند با اسماء خداوندی است. در همین بحث یعنی ما یکی از موضوعاتی که دنبال می کنیم این هست که اسماء خداوند به چه افعالی از خداوند، چه افعالی در مورد خداوند ارتباط دارن؟

ارتباط فعل خداوند، در ابتدا، به اسمی از خداوند هست که از همان اسم مشتق شده است

اولینش همون افعالی است که از همان اسم مشتق شده. مثلا فعل رحمت از جانب خداوند به اسم الرحمن، الرحیم ارتباط داره. در واقع یکی از موضوعاتی که دنبال می کنیم این هست که افعال خداوندی چه ارتباطی با اسماء خداندی دارن؟ خوب ما در مورد برخی از اسماء خداوندی از همان مفهوم فعل خداوندی داریم. در مورد برخی از اسماء خداوندی از همان مفهوم فعل نداریم. مثل الله. ما از مشتق الله فعل نداریم. از مشتق اله فعل نداریم. از مشتق رب فعل نداریم. پس رابطه اشیاء از مسیر افعال خداوند به خداوند معلوم میشه و زمانی که می گیم به خداوند یعنی به اسماء خداوند. یعنی به الله. در اوج اسماء خداوند الله هست. بعضی از اشیاء بواسطه فعلی از جانب الله به الله وصل هستن، به الله مربوطن. برخی از این افعال که از جانب الله انجام میشه به اسمائی از الله مربوط هستن. یعنی خداوند اسمی از اون فعل رو متعلق به خودش داره. اسمی مرتبط به اون فعل رو. برخی از اون افعال فعل مربوط به خداوند هستن در واقع اسمی که از اون فعل به خداوند مربو ط هست اسم همون فعل هست. یعنی اسم فاعل. خوب اینها رو ما باید بتونیم دسته بندی کنیم، بشناسیم، روشون بحث کنیم این یعنی معرفت الله. یعنی معرفت الله در ارتباط با اشیاء. آیا بین این افعال که با خداوند، افعال خداوند هستن با توجه به اسماء خداوند، اسمائی که اسماء ذات هستن و اسمائی که اسماء فاعلی هستن، تفاوتی بین این افعال وجود داره؟ آیا میشه تفاوتی رو اینجا بحث کرد؟ آیا به تبع تفاوتی بین اشیاء مرتبط از طریق این افعال با خداوند وجود داره؟