آیا اسم های مشتق، ناظر به وقوع فعل هستند یا ناظر به ظرفیت وقوع فعل؟

1399.08.05-02دوشنبه 8 ربیع الاول 1442

در بحث اسم های مشتق بحثی که وجود داره اینه که اسم های مشتق مبتنی بر فعل ایجاد می شوند یا فعل ها مبتنی بر اسم مشتق ایجاد میشوند؟ موضوعی که باید دنبال بشه اینکه اسم های مشتق ناظر به چه فعلی هستند؟ مثلاً اسم فاعل ناظر به چه فعلیه؟ فعل گذشته، حال، آینده. این بحث باید انجام بشه، یا اسم های مشتق ناظر به وقوع فعل هستند یا ظرفیت وقوع فعل هستند؟ یعنی اگر کسی ظرفیت انجام فعلی رو داشته باشه، میشه او رو با اسم فاعل آن فعل معرفی کرد ولو اینکه هنوز اون فعل رو انجام نداده. مثلاً در مورد اسم فاعل. آیا ما باید بگیم اول به لحاظ زمان، اول فعل هست بعد تحقق اسم مشتق، بعد تلقی مشتق فاعل وجود داره یا نه اول اسم فاعل است؟ یعنی حتما باید فعلی واقع شده باشد در گذشته یا فعلی واقع شده باشد در زمان حال و به خاطر این وقوع فعل فردی را به اسم فاعل آن فعل بشناسیم یا نه اگر قائل به این باشیم که چه فعلی در گذشته محقق شده باشد چه فعلی در زمان حال در حال وقوع باشه چه فعلی در آینده ظرفیت وقوع داشته باشه ما این فرد رو به اسم فاعل اون فعل می شناسیم. پس اگر ما قائل به این باشیم که تحقق فعلی در همه زمان ها میتونه فرد رو به اسم فاعل اون فعل بشناسونه پس اسم ‌فاعل متکی به زمان وقوع فعل نیست. اسم فاعل متکی به وقوع فعل نیست. اسم فاعل متکی به ظرفیت وقوع فعل است. در بحث اسم فاعل چه چیزی اصل هست؟ اصل ظرفیت انجام فعل هست نه وقوع فعل. نه اینکه فعلی واقع شده باشد. نه اینکه از فرد فعلی بروز پیدا کرده باشد. این که قابلیت بروز رو داشته باشه. حالا این قابلیت بروز ممکنه منتج به این شده باشه که در قبل این فعل بروز پیدا کرده و وقوع پیدا کرده یا در حال حاضر در حال وقوع است یا در آینده واقع میشه. اون ظرفیت وقوع فعل است نه وقوع فعل.