فاز چهارم طرح بالقرآن، با عنوان تفسیر، تحلیل و تدبر

1400.03.08شنبه 17 شوال 1442

تحلیل اولیه و سپس تحلیل‌های بیشتر و عمیق‌تر آیات قرآن، در فاز چهارم

توضیحی در مورد فاز چهارم مسیر اول طرح بالقرآن. در اینجا ما در واقع در فاز چهارم که با عنوان تفسیر و تحلیل و تدبر مطرح است چه می کنیم؟ در بحث تحلیل اولیه ما شناخت بیشتر یک آیه ی قرآن که عمده این بحث بر سه فاز اول استوار است. یعنی در واقع همان ترجمه وسیع تر، توجه به فاز مفاهیم و مفاهیم دقیق تر واژگان اون آیه و لسان اون آیه است، مبتنی بر لسان اون آیه است. لذا شما اینجا یک تحلیل می کنید. اونجایی که میخوای روابط بین آیات رو دنبال بکنید خب باید یه ارتباطی بین آیات، مبتنی بر سه فاز قبلی و الگو هایی جدید، الگوهایی که حاصل کار تحقیقات قرآنی است که بر اساس همون سه فاز قبلی انجام شده. حاصل کار تعلیم قرآن که ممکنه در روایات انجام شده باشه و حاصل کار تعقل است، شما روابطی رو بین آیات دنبال می کنید، بین جملات و آیات قرآن دنبال می کنید، میشه ارتباط بین آیات و در ادامه تحلیل‌های بیشتر و عمیق تر قرآن و آیات قرآن مطرح میشه. از یک جایی به بعد این تحلیل ها به بیرون از قرآن کشیده میشه. یعنی شما با قرآن، از درون با قرآن آغاز می کنید و از درون متن قرآن به بیرون میای. در مورد مصادیق بیرونی بحث میکنید، مبتنی بر قرآن. میای از مثال های بیرونی بحث می کنی. میای تطبیق بدید آیاتی از قرآن را به بیرون از قرآن.

تفسیر قرآن در ارتباط با پدیده‌های بیرون از قرآن

لذا اینجا یک فصل جدیدی است در تفسیر قرآن که لاین های بعدی ما، مسیر اعجاز، مسیر هنر و مسیر علوم انسانی یعنی همین. یعنی وقتی شما تفسیر قرآن رو به بیرون از قرآن بیاری. با قرآن تفسیر بکنید با قرآن آیات را تحلیل بکنید در ارتباط با پدیده های بیرون از قرآن، پدیده های خارج از قرآن. این پدیده های خارج از قرآن میتونه در طبیعیات باشه، میتونه در حوزه هنر باشه، میتونه در حوزه های مختلف علوم انسانی باشه. لذا دانشمند علوم انسانی قرآنی یعنی مفسر قرآن وقتی که قرآن را به آن حوزه مربوط، به آن موضوع مربوط به اون علم، می آورد. این میشه دانشمند علوم انسانی قرآنی. در واقع میشه مفسر قرآنی. مثلاً فلانی می شود مفسر روانشناسی قرآنی. فلانی می شود مفسر موسیقی قرآن. فلانی می شود مفسر فیزیک قرآن. فلانی می شود مفسر شیمی قرآن، مفسر ریاضی قرآن، مفسر نقاشی قرآن. لذا دانشمندان سایر علوم اینگونه هستند.

بخش اول فاز چهارم یعنی توسعه معانی، بخش دوم یعنی تعامل با خارج از قرآن

این فاز چهارم در انتها مدخل ورود به بقیه مسیرهایی است که برای طرح بالقرآن طراحی شده. لذا ببینید در فاز چهارم یه بخش اولی میشه براش در نظر گرفت که کارهای پرورش برخی از معانی و توسعه و ارتفاع دادن و تحلیل برخی از دستاوردها و معانی در قرآن است، بخش دوم میشه در نظر گرفت که میاد با خارج از قرآن تعامل میکنه. یکی از خارج از قرآن‌ها، بحث احادیث هست. به چه معنا؟ ما یک سری احادیث داریم از اهل بیت علیهم السلام، می خواهیم ببینیم که احادیث خوب هستند، درست هستند یا نیستند؟ معناشون چیه؟ کجاها میتونه برای قرآن استفاده بشه؟ چگونه می توانند هم افزایی کنند؟ افتراق ها کجاست؟ ایرادات در احادیث کجاست؟ این نیاز به مفسر داره، مفسر قرآنی احادیث. مفسری که در واقع مسلط به قرآن است حالا میاد سراغ احادیث. پس میخواد از قرآن تعاملی با احادیث ایجاد کنه. اوست که حالا احادیث رو تحلیل میکنه، احادیث رو، ضعیف و قوی اش رو تشخیص میده، تنزیه میکنه، جایگذاری میکنه ذیل آیات، ارتباطات رو با آیات مختلف و مفاهیم مختلف قرآنی، معلوم میکنه. کسی که فقط قرآن بلده تا یه جایی از این فازها این کار رو نمیتونه بکنه. کسی که فقط حدیث هم بلده این کار رو نمیتونه بکنه. جای اون فردی که باید قرآن رو با قرآن بره سراغ احادیث، در بخش دوم فاز چهارم هست. اون فرد اونجاست. باید از اونجا بره سراغ احادیث.