پروژه‌‌ی قرآنی در بحث لسان قرآن، در مورد معانی مربوط به اعراب‌ها و حرکات

1399.06.23-01یکشنبه 24 محرم 1442

رسیدن به معانی حرکات بر اساس علم صرف و نحو

یکی از پروژه‌هایی که در قرآن خوبه کار بشه در بحث لسان قرآن بحث معانی و مفاهیم مربوط به اعراب ها و حرکات هست. برای این کار خوبه اول ما کل داده هاش رو احصا بکنیم. یعنی چی؟ یعنی بیاییم در داده‌ها و واژه‌های لسان قرآن ببینیم حرکات مختلف با چه حروفی به کار رفته اند و در چه واژگانی به کار رفته اند و در این حروف و واژگانی که به کار رفته اند، بر اساس علم صرف و نحو چه عنوانی رو گرفته اند؟ یعنی اون واژه وقتی یه حرکتی درش به کار رفته چه تعریف صرفی داره و چه تعریف نحوی داره؟ این داده ها را احصا کنیم بعد در بیاریم. باید بریم یه پروژه ای کار بکنیم با اسم مفاهیم حرکات. پس معانی حرکات بر اساس علم صرف و نحو دنبال میشه. در علم صرف حرکات در تشکیل واژگان نقش دارند در علم نحو حرکات در نقش دادن به واژگان نقش دارند. این دایره گسترده است باید این رو دنبال کرد بر اساس داده ها و دسته بندی کرد و بر اساس این دسته بندی ها قاعده به دست آورد. چرا وقتی فعل مجهول می شود ضمه به کار میره؟ اینها احصا بشه و موارد مشابه توی این موضوعات دنبال بشه، مثلاً اینکه عین الفعل کسره بگیره، در چه مواردی عین الفعلها کسر می گیرند؟ آیا بین اینها وجه تشابهی وجود داره یا نه؟ تاثیری که کسره بر عین الفعل میگذاره در یک سری واژگان مختلف یکسان هست؟ اینها موضوعاتی است که باید در بررسی مفاهیم حرکات دنبال بشه. پس مفاهیم حرکات نیاز به یک داده یابی داره، یک داده نگاری داره به این معنا که حرکات و حروف باید روابطشون مشخص بشه.

لزوم دستیابی به داده‌های مربوط به روابط حرکات و حروف و تأثیر آنها در معنا

داده‌های روابط حرکات و حروف به دست بیاد. داده‌های روابط حرکات و واژگان به معنای، معنای واژگان، مفاهیم واژگان به دست بیاد. داده های روابط حرکات و عناوین صرفی به دست بیاد. داده‌های روابط حرکات و عناوین نحو‌ی به دست بیاد. شما ممکنه بفرمایید حرکت ضمه و ل، این رابطه رو دارند حرکت ضمه و س، رابطه دیگری دارند. پس یک رابطه حرکات و حروف میشه، یه موقع هم رابطه حرکات با مفاهیم واژگان میشه، یه موقع هم رابطه با صرف. یه موقع هم رابطه با نحو. عناوین صرفی و نحوی. که عناوین نحوی به معنای اعراب کلمات هست. مثلا واژه داریم الله، خب الف الله فتحه داره، کسره نداره. چرا با کسره نیومده؟ این فتحه داشتن الف آیا به معنای الله ربط داره؟ چون واژه که وقتی تولید میشه واژه بر اساس حروف و حرکات تولید می‌شود. هم حروف هم حرکات در بار معنایی واژه مؤثرند. الان که در بحث حرکات صحبت می کنیم یعنی این حرکت ها در بار معنایی مؤثرند. یعنی رابطه داره حرکات یک واژه و معنای اون واژه. مثلاً گفته میشه رب. خب حرف ر، با فتحه هست، چرا با کسر نیست؟ مثلا گفته میشه کِتاب، چرا گفته نمیشه کَتاب؟ چرا با فتحه گفته نمیشه؟ این بار معنایی داره. ممکنه اینجا گفته بشه خب این صرفش هست صرف یعنی این ظاهر کلمه که قاعده شده در هر صورت خب باز مطرح میشه که چرا این صرف؟ چرا مثلاً در برای مفهوم کتاب وزن فِعال گفته شده چرا وزن فَعال گفته نشده.