بررسی برخی از آیات برای دستیابی به مولفه‌های معنایی قرآن

1398.04.19-03چهارشنبه 7 ذی القعده 1440

بررسی آیه 19 انعام در مفهوم شناسی قرآن: قرآن قابل وحی شدن و قابل اشاره شدن است، بوسیله آن انذار داده می‌شود، قابل ابلاغ شدن است

در بحث ویژگیهای مربوط به قرآن تا آیه 101 سوره مائده پیش اومدیم، آیه 19 انعام. خوب در این آیه می فرماد که، وَ أُوحِىَ إِلىَ‌ هَاذَا الْقُرْءَانُ لِأُنذِرَكُم بِهِ وَ مَن بَلَغ. قرآن چیزی است که وحی میشود. قرآن شیئی است که بسوی کسی وحی می شود. پس این یه ویژگی هست. قرآن قابلیت وحی داره. قرآن شیئی است که ضمیر اشاره بهش تعلق می گیره. ضمیر اشاره هذا. پس برای قرآن یکی از ویژگیهای قرآن این هست که اسم اشاره در موردش به کار میره و اسم اشاره نزدیک به کار میره، هذا. اسم اشاره دور ذلک براش به کار نمیره. خوب این یکی از ویژگیهای قرآن هست. از دیگر ویژگیهای قرآن اینه که بوسیله قرآن دیگران انسانها انذار داده میشن. قرآن وسیله انذاره. وسیله انذار به افرادی است که مخاطب قرآن هستن و به افرادی است که قرآن به اونها ابلاغ میشه. پس اگر قرآن به کسی ابلاغ بشه، میشه اون فرد مورد انذار قرار بگیره. اگر این بحث من بلغ به معنای این باشه که کسی که قرآن به او ابلاغ میشه، پس یکی از ویژگیهای قرآن ابلاغ شدن هست. قرآن بعد از وحی شدن بر رسول الله ص باید به افراد ابلاغ بشه. اینکه به رسول الله ص وحی شد تمام شد، نه اینطور نیست باید یه ابلاغی هم انجام بشه. یه بحث دیگه اینکه اینجا قرآن در دل بحث شهادت مطرح هست. یعنی در فضای اینکه خداوند شاهد هست، خداوند شهید هست

بررسی آیه 203 اعراف در مفهوم شناسی قرآن: قرآن قابل قرائت و قرائت آن قابل سمع است

خوب. آیه بعدی، آیه 204 اعراف، وَ إِذَا قُرِئَ الْقُرْءَانُ فَاسْتَمِعُواْ لَهُ وَ أَنصِتُواْ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُون. بحث قرائت در مورد قرآن مطرح هست. پس اینکه قرآن به معنای قرائت شده باشه، این خودش جای سؤال داره. چرا؟ چون اگر اینطور بود لازم نبود بگه قُرِئَ الْقُرْءَان.باید بحث بشه ها. قرآن شیئی است که خودش قرائت میشه. قرآن شیئی است که قابل قرائت هست. قابل قرائت شدن هست. قرائت قرآن قابل سمع هست. فَاسْتَمِعُواْ لَهُ به معنای این نیست که قرآن قابل سمع هست. قرائت قرآن قابل سمع هست. قرائت قرآن رفتار در قبال می خواد. سمع و أَنصِتُواْ.

بررسی آیه 11 توبه در مفهوم شناسی قرآن: در تورات و انجیل و قرآن برخی اشتراکات مانند وعده‌های مشابه وجود دارد

بعدیش در آیه 111 سوره توبه مطرح هست که، إِنَّ اللَّهَ اشْترَى‌ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ أَنفُسَهُمْ وَ أَمْوَالهَم بِأَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ يُقَتِلُونَ فىِ سَبِيلِ اللَّهِ فَيَقْتُلُونَ وَ يُقْتَلُونَ وَعْدًا عَلَيْهِ حَقًّا فىِ التَّوْرَئةِ وَ الْانجِيلِ وَ الْقُرْءَانِ وَ مَنْ أَوْفىَ‌ بِعَهْدِهِ مِنَ اللَّهِ، الی آخر. پس اینجا یه موضوع مطرح هست. فىِ التَّوْرَئةِ وَ الْانجِيلِ وَ الْقُرْءَانِ، بین تورات و انجیل و قرآن اشتراکات وجود داره. یه چیزهایی در تورات هست که در انجیل هست که در قرآن هست. برخی وعده های حق در قرآن هست که البته در تورات و انجیل هم بوده. پس اشتراکات وعده ای، اشتراکاتی در برخی از موضوعات بین تورات و انجیل و قرآن وجود داره.

بررسی آیه 15 یونس در مفهوم شناسی قرآن: بحث تلاوت آیات بینات قرآن

در آیه 15 یونس مطرح هست که، وَ إِذَا تُتْلىَ‌ عَلَيْهِمْ ءَايَاتُنَا بَيِّنَاتٍ قَالَ الَّذِينَ لَا يَرْجُونَ لِقَاءَنَا ائْتِ بِقُرْءَانٍ غَيرْ هَاذَا أَوْ بَدِّلْهُ قُلْ مَا يَكُونُ لىِ أَنْ أُبَدِّلَهُ مِن تِلْقَاى نَفْسىِ إِنْ أَتَّبِعُ إِلَّا مَا يُوحَى إِلى إِنىّ‌ أَخَافُ إِنْ عَصَيْتُ رَبىّ‌ عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيم. وقتی که برخی از افراد آیات بینات تلاوت میشه اونها میگن که اونهایی که لقای خداوند رو باور ندارن. اونهایی که امیدی لقای خدا ندارن. اونها میگن که یک قرآنی غیر از این قرآن بیار یا تبدیلش کن. وقتی در این افراد آیات بینات تلاوت میشه کسانی که در حال و هوای لقای خداوند نیستن، میگن که یه قرآن بیار غیر از این قرآن یا تبدیلش کن. موضع ندارن به این معنا که قرآن نگو برای ما. موضعشون این هست قرآن بگو ولی این رو نگو. اینها امید به لقا ندارن. تو حال و هوای لقا نیستن، وقتی براشون آیات تلاوت میشه. آیات تلاوت میشه؟ نه وقتی براشون آیات بینات تلاوت میشه، میگن ما با این نمیتونیم جلو بیایم. قرآن بگو این رو نگو. قرآن باشه آیات بینات نباشه. در آیات قبل این مطرح هست. مطرح هست که افرادی که به لقای خداوند امید ندارن و راضی به حیات دنیا هستن و اطمینان پیدا کردن به همین حیات دنیا، یعنی آرامش‌شون رو در همین حیات دنیا پیدا کردن. در همین امتداد کسانی هم که از آیات خدا غافل هستن اینها در مسیر اکتسابیاتی پیش میرن که اون اکتسابیات اونها رو به سمت نار می بره. چند آیه جلوتر یعنی در واقع در آیه 13 مطرح هست که وَ لَقَدْ أَهْلَكْنَا الْقُرُونَ مِن قَبْلِكُمْ لَمَّا ظَلَمُواْ وَ جَاءَتهْمْ رُسُلُهُم بِالْبَيِّنَاتِ، رسولان برای اون اقوام گذشته در قرون گذشته اومدن، چه جوری اومدن؟ بوسیله چی اومدن؟ بِالْبَيِّنَات. به چی اومدن؟ به آیات بینات. آیا اینجا به آیات بینات هست؟ نه بِالْبَيِّنَات. رسولان با بینات آمدن. این افراد از آیات غافل هستن. وقتی آیات، آیات بینات برای اونها تلاوت میشه. این بینات اینجا ویژگی این آیات هست. بله وقتی برای این افراد آیات در حالی که بینات هست تلاوت میشه، این افرادی که امید به لقای خدا ندارن می گن که قرآن بیار، قرآنی غیر از این قرآن بیار. یعنی وقتی این افراد با آیه به شکل بینه اش مواجه میشن نمی تونن بپذیرن. پس یکی از ویژگیهای قرآن اینجا این هست که دارای آیات بینات هست. دارای آیات هست که میشه آیات قرآن رو به شکل آیات بینات تلاوت کرد. پس در این آیه بحث تبدیل قرآن مطرح هست. اینکه رسول الله ص می فرماد که من نمیتونم از نزد خودم قرآن رو تبدیل کنم. من فقط از وحی تبعیت می کنم.

بررسی آیه 37 یونس در مفهوم شناسی قرآن: قرآن تفصیل کتاب، من رب العالمین است و ریبی در آن نیست، قرآن افترا نیست و تصدیق و تفصیل است

در آیه بعد یونس 37 مطرح هست که، وَ مَا كاَنَ هَاذَا الْقُرْءَانُ أَن يُفْترَى‌ مِن دُونِ اللَّهِ وَ لَاكِن تَصْدِيقَ الَّذِى بَينْ‌ يَدَيْهِ وَ تَفْصِيلَ الْكِتَابِ لَا رَيْبَ فِيهِ مِن رَّبّ‌ الْعَالَمِين. از ویژگیهای قرآن اینجا اینکه ضمیر اشاره هذا براش مطرح هست. اینکه مَا كاَنَ أَن يُفْترَى‌ مِن دُونِ اللَّهِ، هست. یعنی این قرآن افترا نیست. از دون الله نیست. لکن یعنی در مقابل اینکه افترایی از جانب دون الله نیست، تصدیق الَّذِى بَينْ‌ يَدَيْهِ هست و تفصیل الْكِتَابِ لَا رَيْبَ فِيهِ هست. یه الکتابی هست که اون الکتاب لَا رَيْبَ فِيهِ هست، مِن رَّبّ‌ الْعَالَمِين هست، قرآن تفصیل اون کتاب هست. تصدیق الَّذِى بَينْ‌ يَدَيْهِ هست و تفصیل اون کتاب هست. دو ویژگی برای قرآن اینجا مطرح هست. دو ویژگی اثباتی. یک ویژکی سلبی مطرح هست اینکه افترا نیست. دو ویژگی اثباتی مطرح هست، تصدیق و تفصیل. تصدیق الَّذِى بَينْ‌ يَدَيْهِ، تفصیل الْكِتَابِ.