ابتدا مفهوم‌یابی بعد مصداق‌یابی

1396.06.17-04جمعه 16 ذی‌الحجه 1438

در آیات قرآن باید ابتدا مفهوم را یافت سپس به دنبال مصادیق رفت البته در مصداق‌یابی نیز باید عالی‌ترین مصادیق را رصد نمود

یعنی در مجموع سوره های قرآن اینطور هست شما یه بار باید بحث مفهوم رو بشناسی بعد بر اساس مفهوم تبیان و مصداق، مصداق این سوره هم مصداق اصلی داره هم مصداقهای فرعی یعنی هم عالی ترین مصداق مطرح هست هم مصداقهای دیگر، در خیلی از آیات و سوره ها اینطور هست مثل سوره ی عادیات، یه معنا داره یه مفهوم داره عالی ترین مصداقش میشه امیرالمومنین علیه السلام، اهل بیت علیهم السلام، مصادیق دیگه هم داره اینقدر مصادیقش پایین میاد تا اسب هم میشه مصداقش، اسب هم مصداق عادیات هست، ما نباید در مصداق گیر کنیم، باید مفهوم رو بشناسیم، با مفهوم مصادیق رو بشناسیم، پس در آیات قرآن در معنا کردن آیات قرآن باید مفهوم رو دنبال کرد و بر اساس مفهوم تبیان و مصادیق رو دنبال کرد و بر اساس مفهوم، مفهوم صحیح تبیان و مصادیق رو دنبال کرد و در مصادیق به دنبال عالی ترین و اصلی ترین مصادیق گشت،

غالب آیات قرآن دارای مصادیق مختلفی هستند اینکه در برداشت نمودن به یک مصداق فقط پرداخته شود محدود نمودن حیطه برداشت است

یعنی اینطور نیست که آیه ی قرآن فقط یک مصداق داشته باشه ممکنه آیاتی داشته باشیم فقط یک مصداق داشته باشند مصداقشون در یک مصداق حصر شده باشه ولی این ضرورت نداره، بسیاری از آیات مصادیق متعدد دارند اگر مصادیق متعدد داشت ما نباید خودمون رو در یک مصداق حصر کنیم محدود کنیم محدود کنیم به یه مصداق و معنا رو فقط در اون مصداق دنبال کنیم، این اشکالی هست که گاهی در ترجمه ها در تفاسیر وجود داره، موضوع محدود میشه به یک مصداق که لزوما اون مصداق هم مصداق عالی ایی نیست،

حتی پرداختن به عالی‌ترین مصادیق بدون مفهوم یابی محدود کننده است این موضوع، اشکال تفاسیر روایی می‌باشد

دوم حتی اگر شما موضوع رو به یک مصداق ولو اون مصداق مصداق عالی باشه مصداق مرتفعی باشه محدود کنی باز هم محدود شدی، مثلا میشی کتب تفاسیر روایی، ذیل آیه یه روایت نوشته این آیه فلان مصداق، این آیه فلان مصداق، باز هم شما اونجا محدود شدی،

از وجوه قرآن مطرح نمودن یک مفهوم با مصادیق متعدد می‌باشد

شاید یکی از وجوه اعجاز قرآن همین هست مفهومی مطرح میشه که دامنه ای از مصادیق رو در بر می گیره، مفهومی مطرح میشه که در وجوه مختلف مصادیق متعددی رو شامل میشه، و البته در بحث مصداق اون هم نظام خودش رو داره و شما نباید از عالی ترین مصادیق غافل بشی.