در بخش مفاهیم یک فرم دیگر که باید داشته باشیم فرم گروه بندی واژگان هست. خب گروه بندی واژگان یا عناوین مختلف لسان قرآن رو چگونه باید انجام بدیم؟ به چه معنا؟ برخی از گروه بندی ها مفهومی، وجود دارند. میان مثلاً مطرح میشه که یک گروه بندی الان اشیائی که بر زمین هستند یا گروه گیاهان، گروه جانداران، پس ما برخی اسمها رو ذیل عناوین مختلف قرار میدیم. چرا؟ چون یه وجه مشترک دارند. چون وجه یا وجوه مشترکی دارند که اون نام گذاری در واقع مربوط به اون وجه مشترکشون هست. وجه مشترکی که اینها دارند و وجه تمایزی که با بقیه دارند در واقع وجه مشترک منحصر به فرد، تمام اعضای این گروه وجه مشترک منحصر به فرد خودشون رو دارند و این وجه مشترک در هیچ عضوی هیچ واژه ای هیچ عنوانی این گروه وجود نداره. اون وجه مشترک درش وجود نداره. شما برخی از عناوین رو مثلاً در حیطه ی واژگان فقط بحث کنیم، برخی از واژگان رو میگذارید ذیل گروه جانداران. مهم نیست این عنوان جانداران مهم این هست که چه وجه مشترکی بین این واژه ها هست که شما این رو میگذارید این واژه ها رو میگذارید در گروه جانداران که اون مؤلفه ی مشترک در بقیه ی واژه ها وجود نداره و شما اونها رو نمیگذارید عضو این گروه، باید اون رو پیدا کنیم. پس گروه ها وجه مشترک یا وجوه مشترک منحصر به فرد خودشون رو دارند که در بقیه نیست. این خودش یک مبنا میتونه باشه برای گروه بندی، تمام واژه هایی که وجه مشترک دارند که فقط مربوط به خودشون هست، اون وجه مشترک و در بقیه وجود نداره، میشند یک گروه. این رو چجوری ایجاد کرد؟ همه ی عناوین لسان قرآن همین گونه هستند در جایگاه خودشون همه ی مبتداها یک وجه مشترک دارند به نام مبتدا بودن که در هیچ واژه ی دیگری که مبتدا نیست وجود نداره از جهت مبتدا.
خب ما این بحث گروه بندی رو هم میتونیم در سه بخش بررسی کنیم. یعنی مثلاً در بخش اشتقاق بررسی کنیم. در بخش صرف بررسی کنیم. در بخش نحو بررسی کنیم. بخش صرف و نحو ممکنه ارتباط باهاش پیچیده تر باشه. بحثش رو باید بگذاریم دوباره بخش اشتقاق رو بررسی میکنیم. در واقع در اشتقاق هم بخش واژه ها رو بررسی میکنیم.
پس ما در واژه ها به دنبال دسته واژه هایی هستیم که اون دسته واژه ها یه وجه مشترکی درشون وجود داره که اون وجه مشترک جای دیگه ای وجود نداره. اولین و ساده ترینش میشه بر اساس عناوین صرف و نحوشون. مثلاً شما میگی گروه اسمها، میایم در قرآن نگاه میکنیم میگیم گروه اسمهای قرآن، اینها گروه اسمها هستند. بقیه ی واژه ها اسم نیستند یا حرفند یا فعلند. در هر صورت اسم نیستند. پس شما یه گروه بندی کردید بر اساس صرف گروه بندی میکنید. گروه فعلهای ماضی، هیچ واژه ی دیگری غیر از اینها فعل ماضی نیست. تک تک عناوین صرف و نحو گروه بندی هستند. گروه خبرها، خبر مفرد تنها اعضای این گروه خبر مفرد هستند. هیچ واژه ی دیگری پیدا نمیکنید که خبر مفرد باشه. تا اینجاش ساده هست سایر گروه بندیها چگونه انجام میشه؟
گروه بندیهایی که مفهومی تر هستند چگونه انجام میشه؟ مفهومی تر به معنای تلفیقی تر، ما عرض مون این هست تمام مفاهیم بر اساس تلفیق روابط بین مفاهیم منفرد بوجود میاد. روابط میتونه اعم از روابط صرف روابط نحو روابط منطقی و سایر روابطی که در حیطه ی لسان و کلام مورد بحث هست قرار بگیره. در واقع این پیدا کردن عناوینی که باید با هم تلفیق بشند و نوع تلفیق شون ما رو به سمت گروه بندی مفاهیم میبره. در واقع ما در فرم گروه بندی اون محور بحث که وجود داره چی هست؟ تلفیق روابط بین واژه ها. روابط را با هم پیدا کنیم و تلفیق شون رو معنا دار کنیم. این روابط عرض شد اعم از تمامی روابطی که بین واژه ها وجود داره اون محور کار هست. یعنی اصل کاریست که باید انجام بشه. مسئله ای که باید در فرم گروه بندی حل بشه این هست یافتن رابطه ای تلفیقی، یافتن یک گذاره ای که حاوی انواع روابط کنار هم هست، گذاره ای که بر روابط استوار هست این رو باید پیدا کنیم. همه ی این گذاره ها میتونند حاوی یک عنوان باشند. شما عنوان گذاری کنید گروه جانداران، جانداران تلفیق روابطی از روابط صرفی، نحوی و منقطی در قرآن هست اون رابطه رو باید پیدا کرد. اون رابطه رو پیدا کنی اونها میشه گروه جانداران. جانداران احصاء میشند. چگونه ما به اون نوع روابط برسیم؟
این نیاز به یک سری الگوریتمهایی داره که باید طراحی بشه. ممکنه برخی از الگوریتمها بر پایه ی خود واژه شکل بگیره، مثلاً شما یک واژه رو مبنا قرار بدی بعد بگی من الگوریتمی رو طراحی کنم که به شکلی هم گروه های این رو پیدا کنه یا سه واژه رو پیدا بکنیم، n واژه رو پیدا بکنم. بگم به نظر من یه وجه مشترکی بین اینها وجود داره، بعد شما برو استقرا کن تابع این رو پیدا کن و سایر واژه های مربوط به این تابع رو دربیار. موضوع ساده هست از این جهت، پس یکی از راه حلها این هست شما از داشته هات استفاده میکنی. یا از داشته های معلومتر خودت استفاده میکنی. داشته های معلومتر چی هست؟ مثلاً در حل این گروه جانداران میگویی خب من مثلاً مطمئن هستم این واژه جزء جانداران هست، پنج تا واژه پیدا میکنی که جزء جانداران هستند میگذاری بعد نرم افزار به شما کمک کنه اون حلقه مشترک این پنج تا رو پیدا کنه بگه این هست. یا این سه تا هست و شما رو سوق بده به سمت یافت اون سایر واژه های جانداران. یا مربوط به اون عنوان خاص. این البته یکی از راه کارهاش هست. در این بحث چند تا راه کار وجود داره. ما نرم افزار رو که طراحی میکنیم در فرم گروه بندی پس مسئله یافتن شکل رابطه ی بین این واژگان هست. زنجیره ی رابطه ی بین این واژگان هست. اون وجه مشترک مشخصاتی که این واژگان دارند هست. مسئله ی بعدی یافتن راه حل هست. راه حل ممکنه چند مورد داشته باشه چند روش داشته باشه که یکیش عرض شد موارد دیگه هم باید سر جاش مطرح بشه .
