اون چیز که ما در فاز مفاهیم به اون نیاز داریم و به نوعی مقدمه ی فاز مفاهیم تلقی میشه، از پیش نیازها و موضوعات ابتدایی در فاز مفاهیم تلقی میشه، تحلیل مفهومی لسان قرآن هست. چون ما مفاهیم رو میخوایم بر پایه ی لسان قرآن پیش ببریم. لسان قرآن یعنی حاکی از یک سری قواعد، قواعدی که در زمینه ی کلام وجود داره. حالا با این عنوان اون رو معنا میکنیم. در فاز مفاهیم ما نیاز داریم این قواعد رو تحلیل مفهومی کنیم. تمام آن چیزی که مربوط به مفاهیم هست از این لسان قرآن برداشت کنیم، خودش رو بفهمیم، عناوینش رو بفهمیم، ارتباطات رو فهم کنیم، تشابهات رو بدست بیاریم، تفاوتها رو بدست بیاریم، الگوهای رسیدن به تشابهات و تفاوتها رو بدست بیاریم. به معنای واقعی آن چیز که از لسان قرآن در پیش از این گفته شده رو فهم کنیم، تحلیل مفهومی کنیم.
در مرحله ی بعد بر مبنای این تحلیل مفهومی لسان قرآن واژگان رو فهم کنیم. واژگان رو بفهمیم. یعنی بر اساس لسان قرآن و تحلیل مفهومی لسان قرآن در فاز بعدی وارد فهم واژگان بشیم. پس به نوعی میشه گفت ما در فاز مفاهیم، در اون فاز مفاهیم کلی، ما دو فاز داریم: فاز مفاهیم و فاز ترجمه. ترجمه به معنای مفاهیم کلی. در خود فاز مفاهیم جزئی که فاز دوم مباحث ما هست، ما دو بخش داریم، دو مرحله داریم: مرحله ی تحلیل مفهومی لسان قرآن و مرحله ی دوم برداشت و بدست آوردن مفاهیم واژگان. پس ما یک سری مرحله ی اول داریم مفاهیم لسان قرآن، مرحله ی دومش داریم مفاهیم واژگان، مفاهیم واژگان بر مبنای مفاهیم لسان قرآن و لسان قرآن بدست میاد. پس ما اینجا در فاز دوم وارد مرحله ی اول میشیم، مرحله ی مفاهیم لسان قرآن. در مرحله ی دوم که ما وارد تحلیل واژگان میشیم در واقع ما قبلش باید دو موضوع رو بدونیم. یکی اینکه بدونیم الان بر این واژه چه موضوعات و مواردی از لسان قرآن وجود داره کاملاً احصاء کرده باشیم، از قلم نیافتاده باشه، دسته بندی کرده باشیم، همه ی مواردش رو بدونیم بشناسیم و یه فهم اولیه ازش داشته باشیم. در مرحله ی دوم که میشه مرحله ی اول فاز مفاهیم ما این مجموعه ی موارد لسان قرآنی حاکم بر یک واژه رو فهم کنیم و تحلیل مفهومی کنیم بر مبنای اون ما به انضمام احتمالاً برخی موارد دیگه وارد فهم واژه بشیم، این واژه یعنی این، معناش رو پیدا کنیم.
در مرحله ی تحلیل مفهومی لسان قرآن در واقع ما چند موضوع رو باید تحلیل کنیم. تحلیل روابط داشته باشیم. تحلیل صرف داشته باشیم. در واقع ما هم باید تحلیل صرف بکنیم تحلیل مفهومی صرف کنیم هم باید تحلیل مفهومی نحو کنیم. اینکه شما وقتی تحلیل مفهومی صرف داشته بشی در تحلیل مفهومی صرف ارتباط وجود داره ارتباط در دل عناوین صرفی وجود داره. وقتی شما یه عنوان تعریف کردی خود اون عنوان یعنی ارتباط. شما مثلاً مطرح میکنید باب افتعال، باب افتعال هیچ وقت مستقل نیست. باب افتعال یعنی ارتباط. یعنی ارتباطی با ثلاثی مجرد. مثلاً فَعَلَ یعنی ارتباطی با باب دیگر یعنی مثلاً تفعیل. پس شما در واقع فهم خود عناوین در صرف و در نحو در واقع در ارتباط با هم اتفاق میافته. ما در بحث لسان به این موضوعات عنوان زدیم، عناوین رو تعریف کردیم. مثلاً ما اومدیم گفتیم که برای این واژه، این واژه در باب افتعال هست ارتباطش رو با بحث ثلاثی مجرد با فَعَلَ معنا نکردیم. شما در همین فاز اول نرم افزار وقتی جستجو میکنی میگید افتعال رو بیار، باب افتعال رو میاره هیچ چیزی از باب فَعَلَ بر شما نمیاره. چرا؟ چون هیچ ارتباطی وجود نداره. شما ارتباطی ترسیم نکردی و نمیتونی بگی برو خب بر اساس این ارتباط این نوع ارتباطهای باب فَعَلَ رو هم بیار، خب ارتباطی ترسیم نکردی، عنوان گذاشتی فقط. در تحلیل مفهومی لسان قرآن ما میخوایم همه ی این عناوین لسان قرآنی رو در ارتباط با هم معنا کنیم و ارتباطاتشون رو با هم تعریف کنیم. وقتی این ارتباطات رو تعریف کردیم اون فقط زمانش میرسه که ما تحلیل دقیقتری از مفهوم واژگان داشته باشیم .
