بحث تحلیل مفهومی لسان قرآن

1399.01.19-06سه شنبه 13 شعبان 1441

لزوم الگوهای تحلیلی

در بحث تحلیل مفهومی لسان قرآن ما باید به الگوهای این تحلیل برسیم. مثلاً باید به الگوی نرم افزاری برسیم که بر مبنای آن الگوی نرم افزاری، فرمهای نرم افزاری طراحی بشه و در اون فرمها به ما کمک بشه که به عنوان مثلاً بابها با هم مقایسه بشند. خب ما مقایسه ی این بابها رو باید بر اساس یه الگویی پیش بریم. بر فرض اگر واژه ی نظر در قرآن هست، که دو باب دیگر افتعال و افعال از این ریشه در قرآن هست، بر اساس یه الگویی و در یک فرم نرم افزاری اینها با هم مقایسه بشند. خب چه موضوعاتی از این ریشه از این سه بابی که الان وجود دارند باید با هم مقایسه بشند که ما رو به یک نتیجه برسونند؟ ارتباط اینها رو برای ما مشخص تر کنند که ما بفهمیم در قرآن چه ارتباطی بین نَظَرَ ، انتظار و انظار وجود داره؟ آیات مختلفی از هر کدوم از این دسته ها در قرآن هست، در این آیات هر کدوم از این واژه های مد نظر با واژه های دیگر روابطی دارند در جملاتی بکار رفته اند مبتدا دارند یا خبر دارند فعل دارند یا فاعل دارند یا مفعول دارند حال دارند، یعنی انواع عناوین نحوی برشون وجود داره. یه الگویی باید بسازیم که بتونیم اینها رو با هم مقایسه کنیم، تفاوتها و شباهتها رو استخراج کنیم. برای این موضوع باید ما به دنبال الگو یا الگوهای متعدد در مورد عناوین متعدد لسان قرآن باشیم، مثلاً ممکنه برای بحث مقایسه ی بابها یه الگو طراحی بشه یه نوع از الگو، یه تعریف مسئله داشته باشه یک شاخصهایی براش بیرون بیاد و بگیم خب این نوع از مقایسه باید صورت بگیره که مشخص کنه که این رابطه ی بابها با هم چی هست. برای بحث جامد مشتق برای بحث روابط مشتقات، مشتقات مختلف با هم، الگوهاشون رو بیرون بیاریم.

لزوم فرمهای نرم افزاری

در واقع ما یه فرم درست کنیم که در نرم افزارمون باشه. کاربرها ازش استفاده کنند فرم مقایسه ی بابهای مختلف یک ریشه در قرآن. ما اگر یک ریشه مون بابهای مختلف داشت و ما به دنبال مفهوم یابی اون ریشه هستیم، یه بخشی از مفهوم یابی مقایسه ی بابهای مختلفش هست. پس بابهای مختلفش رو مقایسه کنه و یه سری گزاره ها به ما بده. گزاره هایی که اینها در قیاس با هم معنا پیدا میکنند. ما این یک فرم در بحث مفهوم یابی واژگان هست. یه فرم دیگه میشه طراحی کرد در بحث مفهوم یابی عناوین صرفی. در بحث مفهوم یابی عناوین صرفی، فرم مفهوم یابی عناوین صرفی، بحث خودش رو داره. ما یه فرم داریم فرم مفهوم یابی واژگان، یه فرم داریم فرم مفهوم یابی عناوین صرفی، یه فرم داریم فرم مفهوم یابی عناوین نحوی. فرم مفهوم یابی واژگان، واژگان محور کار هستند. ما از بحث صرف و نحو در اون فرم استفاده میکنیم. در فرم مفهوم یابی عناوین صرفی، عناوین صرفی محور کار هستند. از واژگان مشتقات از اشتقاقات و از بحث نحو در اون استفاده میکنیم که بتونیم عناوین صرفی رو فهم کنیم. ببینید شما وقتی میخواید یک واژه رو فهم کنی باید نگاه کنی این واژه، یکی از موضوعاتی که باید نگاه کنی این هست که ببینی این واژه در چه عناوین صرفی، مثلاً در چه بابهایی رفته، یه موقعی میخوای باب افتعال رو فهم کنی، باید نگاه کنی کلاً چه ریشه هایی در باب افتعال اومدند و باب افتعال چه روابط نحویی پیدا کرده. ببینید اینجا خود باب افتعال در اینجا با سایر بابها چه رابطه ای پیدا کرده، اینجا دیگه عنوان باب برات مهم هست .