بحث تحلیل مفهومی لسان قرآن

1399.01.19-03سه شنبه 13 شعبان 1441

شناخت قواعد حاکم بر روابط

ما در جلسات اخیرمون به دنبال بحث تحلیل مفهومی لسان قرآن هستیم. در فاز یک مربوط به مباحث مون با عنوان لسان قرآن، در واقع قواعد لسان قرآن رو بررسی کردیم. به دنبال احصاء قواعد و تسلط بر قواعد لسان قرآن هستیم. ممکن بود بخشی از مفاهیم مربوط به این روابط برای ما روشن بشه، ولی این هدف اصلی کار نبود. در فاز دوم نرم افزار و فاز سوم نرم افزار یعنی در بخش مفاهیم، در فاز دوم بحث مفاهیم جزئی، و در فاز سوم بحث مفاهیم کلی یا ترجمه، ما به دنبال فهم و استنباط مفاهیم این روابط هستیم. در واقع تحلیل مفهومی لسان قرآن رو دنبال میکنیم. برای این، بحثهای مختلفی در گذشته مطرح بوده به صورت متعدد، پراکنده. در بخشهای مختلف این بحث رو باید انسجام بیشتر بدیم. در واقع بحث رو باید توسعه بدیم، بهش بپردازیم. ما نیاز داریم برای فهم قرآن ابتدا قواعد حاکم بر روابط رو بشناسیم. در پی اون، به دنبال اون مفهوم، این روابط رو بشناسیم. مثلاً گفته میشه که این دو واژه در کنار هم هستند. خب بشناسیم که این دو واژه در کنار هم بودن با رابطه ی مبتدا و خبر هستند. پس رابطه شون رو بشناسیم. این بخش رو شناخت این نوع از روابط رو ما گذاشتیم ذیل بحث لسان قرآن. در مرحله ی بعد شناخت بحث اینکه رابطه ی این دو تا مبتدا و خبر هستند، یعنی چی؟ چه مفهومی رو میرسونه؟ بر مبتدا چه مفهومی وجود داره؟ خود این نقش مبتدا بر خبر چه مفهومی وجود داره؟ در نوع رابطه ی اینها که اون خبر اون واژه ی دوم خبر این واژه ی اول هست چه مفهومی رو به ما میرسونه؟ چه مفهومی رو بر واژه ی اول اضافه میکنه یا کم میکنه؟ یعنی در واقع این نوع از عناوین و روابط لسان قرآن رو تحلیل کنیم تحلیل مفهومی کنیم. این در بحث صرف هست در بحث نحو هست در بحث بلاغت هست در عناوین مختلف ذیل بحث لسان قرآن این موضوع وجود داره.

لزوم شناخت منابع و روش تحقیق

برای این فاز یعنی فاز دوم، باید بریم منابع موجود که در موضوع هست رو احصاء کنیم. مقاله ها، پایان نامه ها، کتب مختلف در جاهای مختلف که بحثهای مختلف وجود داره، اینها رو احصاء بکنیم. اون چیز که در منابع هست رو بشناسیم. دوم روش تحقیق و بررسی رو پیدا بکنیم. ببینیم چگونه باید اینجا تحقیق کرد. مسئله رو کامل بشناسیم. سوالات مسئله رو کامل احصاء بکنیم و بعد روش تحقیق و رسیدن به جواب رو بشناسیم. روش مند به سمت دریافت اون پاسخها حرکت کنیم. ما در قرآن با چی مواجه هستیم؟ از یک جهت بخوایم این بحث رو ببینیم و بچینیم با مجموعه ای از واژگان مواجه هستیم که این واژگان دارای مفاهیمی هستند خودشون و دارای روابطی هستند با سایر واژگان مجموعه ی این مباحثات ذیل بحث لسان قرآن بحث شده در بحث مفاهیم ما با چی مواجه هستیم؟ دنبال چی هستیم؟ چند تا بحث هست 1- مفهوم یابی، یعنی در واقع بفهمیم که مفهوم این واژه چیه. مثلاً یه جایی گفته میشه رحمت مثلاً واژه ی رحمت مفهومش چی هست؟ خب این یعنی شما رحمت رو مفهوم کنی.

مقدمات رسیدن به مفهوم واژه

برای رسیدن به مفهوم واژه ی رحمت در بحث قرآن ما یه مقدماتی نیاز داریم، از جمله مقدماتش فهم مفهوم روابطی هست که رحمت در قرآن داره. بخشی از این روابط، روابط صرفی هست واژه ی رحمت با برخی از واژگان رابطه ی صرفی داره. مثلاً با فعل رَحِمَ رابطه ی صرفی داره. برخی از روابط، روابط نحوی هست. برخی از روابط، روابط بلاغی هست و روابط دیگه که ممکنه در بحث لسان قرآن لازم باشه بهش پرداخته بشه و پرداخته شده، پس مقدمه ی فهم کردن مفهوم یک واژه اول علم و دانستن به مجموعه ی روابطی هست که داره. دوم فهم اون روابطی هست که داره. تحلیل اون روابطی هست که داره. ما در فاز مفاهیم این رو میخوایم دنبال کنیم. در فاز مفاهیم جزئی این رو در مفاهیم واژگانی دنبال میکنیم. در بحث مفاهیم کلی که میشه ترجمه همین بحث توسعه پیدا میکنه به روابط متوالی واژگان با هم که تشکیل یه جمله میده و روابط متوالی جمله ها با هم که تشکیل عبارات و سیاقها و موضوعات مختلف رو داره. در واقع در فاز مفاهیم ما میخوایم با علم لسان قرآن وارد بحث مفاهیم بشیم لذا اول لسان قرآن رو باید به لحاظ مفهومی فهم کنیم بعد وارد بحث مفاهیم واژگان قرآنی بشیم. چون میخوایم از لسان برای درک مفاهیم استفاده کنیم نه برای مشخص کردن یک سری روابط به تنهایی. بلکه میخوایم ازشون مفهوم برداشت کنیم. پس باید خود لسان برای ما مفهوم داشته باشه تحلیل مفهومی داشته باشه که ما بتونیم به مفهوم واژگان بپردازیم.

احساس نیاز به توفیقات خداوندی

انشاءالله که خداوند در مسیر هم راه ورود به دریافت علم قرآن رو بر ما باز کنه و حداقل بخشی وارد این حریم بشیم. هم علم داشته باشیم هم علم پیدا کنیم هم خداوند توفیق تقوای در قبال قرآن رو به ما عطا کنه و در این حریم نسبت به این حریم و این مقوله تقوای لازم رو داشته باشیم ایمان لازم رو داشته باشیم ایمان در قبال قرآن رو اونجوری که لازم هست اونجوری که بایسته هست داشته باشیم. فهم پیدا کنیم اونجوری که لازم هست بفهمیم. تعقّل کنیم اونجوری که در خور تعقّل در قبال قرآن هست. تدبّر کنیم در آیات قرآن اونجوری که در خور تدبّر آیات قرآن هست. این رو باید خداوند توفیق بده. قرآن دریچه هاش به روی انسان باز بشه آدم ببینه آیات رو. آدم با آیات سر و کله ی صحیح بزنه. انسان به سمتی بره که از آیات بهره ببره. با آیات قرآن آشنا بشیم. از دریچه ی قرآن به تبیان عالم و آنچه در عالم هست برسیم. از دریچه ی قرآن انسانی بشیم که باید باشیم. انسانی بشیم که مد نظر امام عالم هست. شیعه ی در خور برای امام علیه السلام بشیم. هم باید در این مسیر جهاد کنیم تلاش کنیم کوشش کنیم تأمل کنیم فکر کنیم مراقب تقوا باشیم هم باید توسل کنیم از خداوند توفیق بخوایم. انشاءالله که خداوند توفیق بده برای این مسیر در مسیر صحیح قرار بگیریم در فضای مثبت قرار بگیریم در فضایی از نور خداوندی در بمباران نور خداوندی قرار بگیریم اثر بگیریم از نور قلبمون از نور اثر بگیره عقلمون از نور اثر بگیره علقمون نورانی بشه، به نور بفهمیم به نور تعقّل کنیم در وجودمون نور قرار بگیره در قلبمون نور قرار بگیره قلبمون نورانی بشه، چرا؟ چون یَعقِلونَ بِها ما متأثر از قلب تعقّل میکنیم قلب اگه تاریک باشه تعقّل صحیح نمیتونه انجام بشه، خداوند توفیق نور بده در مسیر دریافت نور قرار بگیریم خداوند توفیق بده که در حریم باشیم در حریم نورانی خداوندی باشیم در بیوت خدا باشیم راه به بیوت خداوند داشته باشیم در حریم و بیوت خداوند از نور خداوند بهره مند بشیم از فضای نورانی اون بیوت بهره مند بشیم افعالمون در اون چهارچوب شکل بگیره ببینیم که داریم بالا میریم همه ی افعالمون رفتارهامون خودمون متأثر از فضای ذکر اسم الله باشه و در معیت خوبان درون بیوت خدا به تسبیح خداوند بپردازیم .