در بحث مفاهیم یکسری از مفاهیم رو میشه بحث کرد که بعنوان مفاهیم جاری در بسیاری از مفاهیم دیگر هستن. یعنی شما وقتی در معنای بسیاری از مفاهیم به جستجوی معنا هستید اون مفهوم وجود داره. به شکلی میشه عنوان این مفاهیم رو گذاشت، مفاهیم عام. عام در یک مجموعه خاص. عام در یک مجموعه از مفاهیم. اینها مفاهیم عام هستن. یه مفهوم عام یه مفهوم ساری و جاری در مجموعه ای از مفاهیم هست. تعداد صد مورد از مفاهیم هست به عنوان مثال عرض میکنیم که این سه ویژگی یا این سه مفهوم در اونها جریان دارن ساری و جاری هستن. این ساری و جاری بودن یا در دل معنای اونهاست یا مفهوم تبعی است، یا مفهوم التزامی است.
بسیاری از اوقات عمده این مفاهیم عام مفاهیم تبعی هستن. خود اون مفهوم نیستن، تبعه اون مفهوم هستن. این تبعه برای مثلا صد مفهوم وجود داره. ما اینها رو عرض می کنیم مفاهیم عام. در واقع ما وقتی وارد بحث مفاهیم میشیم باید شبکه معنایی رو بدست بیاریم. بگیم معنای این مفهوم چیه؟ معانی التزامیش چی هست؟ معانی تبعیش چی هست؟ بعد ممکنه یه معنای تبعی مشترک باشه برای تعداد قابل توجهی از مفاهیم. آیا این جزء معانی اون هست؟ بله هست. آیا این مرتبط به مفهوم اون معنایی که شما اون واژه ای که دارید دنبال می کنید هست؟ می فرمایید بله هست. ولی باید بدونید این مفهوم تبعی است. مفهوم تبعی اون مفهوم هست و مفهوم تبعیش هست و مرتبط به مفهوم اون هست ولی بدونید این مفهوم تبعی ممکنه به چند تا مفهوم دیگر هم مرتبط باشه و مفهوم تبعی اونها هم باشه. دقت می کنید.
پس برای اینکه بتونیم دقیق وارد بشیم هم باید مفاهیم التزامی و تبعی رو بشناسیم، هم مفاهیم التزامی و تبعی مشترک با تعداد مختلفی از مفاهیم رو بدونیم. بدونیم این مفهوم التزامی یا این مفهوم تبعی، مفهوم التزامی و تبعی کدام مفاهیم هست؟ مال این مفهوم مد نظرمون هست ولی برای چه مفاهیم دیگری هم هست؟ این رو هم بشناسیم و دوم وقتی وارد مؤلفه های معنایی برخی از مفاهیم شدیم، مؤلفه های معنایی رو دقیق و کامل احصا کنیم. برای این کار باید چه کنیم؟ باید از ترجمه عربی به فارسی پرهیز کنیم. باید ترجمه عربی به عربی کنیم. عربی به عربی رو از کجا ترجمه کنیم؟ عربی به عربی در قرآن. دقت میکنید. یعنی اگر شما اومدی بگی عمل صالح یعنی چی؟ شما ممکنه بگی خب عمل صالح یعنی عمل خوب. من سؤال می پرسم آیا عمل صالح عمل خوبی نیست؟ میگید عمل خوبی هست. خوب رو شما فارسی گفتی. خوب یک مفهوم عام تر و شامل تر هست در زبان فارسی. شما باید عمل صالح رو در قرآن پیدا کنی. بگید عمل صالح یعنی عملی که رفعت پیدا میکند یا عملی که رفعت می دهد. برخی از مفاهیم در زبان فارسی وجود دارن که عام ترین به لحاظ معناییش. همین مفهوم فارسی در چند مفهوم عربی جاری و ساری هست ولی همه اون مفاهیم نیست. دقت می کنید. مثل مثلا خوب بودن. خوب بودن در صالح بودن هست در محسن بودن هست در متقی بودن هست در مصلی بودن هست در همه اینها هست. ولی یه مفهوم فارسی هست که شامل شده برای اینها. شما نمی تونی در متقی بودن بگی متقین کسانی هستن که انسانهای خوبی هستن. اگر در معنا شناسی می خوای بحث کنی این بحث ناقص هست ولی توی بحث خودش می تونه یه بحث درستی باشه.
