روش کوچک سازی مفاهیم برای عنوان گذاری و یافتن مفهوم محوری

1397.10.03-02دوشنبه 16 ربیع‌الثانی 1440

کوچک سازی مفاهیم جملات و عبارات طولانی به عبارات کوچکتر و عبارات کوچک به ترکیبات دودویی و کوتاه روشی برای عنوان زدن به مباحث و همچنین افتن مفهوم محوری یک متن میباشد

یه موضوع دیگه هم در بحث مفاهیم کوچک سازی مفاهیم هست یعنی چی ؟ یعنی عنوان سازی برای مفاهیم هست، مثلاً یک عبارتی مطرح شده این عبارت اگر بخواهد در یک مفهوم کوچک تری مطرح بشود به چه شکل مطرح میشود، اگر بخواهد دوباره کوچک تر بشود به چه شکل مطرح میشود ، این روشی است برای یافتن یک مفهوم محوری یعنی ابتدا مفاهیم وقتی بسط پیدا کردند کنار همدیگر با روابطی به هم متصل شدند شما بر اساس مشابه سازی روابط اون عبارت رو می تونید کوچکتر کنید مثلاً اگر یک جا مبتدی و خبری مطرح است شما این رو می تونید مشابه سازی کنید به موصوف و صفت یه ترکیب درست می کنی که در واقع حاکی از یک واژه است حاکی از یک واژه و یک واژه درون اون واژه، یعنی از جمله به یک ترکیب دوتایی رفتی ، مبتدی وخبر وقتی مطرح است یک جمله است ترکیب شما از نظر ساختاری بزرگتر هست، وقتی شد موصوف وصفت کوچکتر هست شده یک ترکیب دوتایی، ما باید بتونیم از ترکیبات بزرگتر مثل ترکیب جملات و بزرگتر عبارات به سمت ترکیبات کوچکتر حرکت بکنیم ، یه موقعی شما یه بحث مفصل رو میبینی می فرمایید این بحث مفصل چی هست؟ می فرماید روش علم آموزی ، کل این بحث این هست ، چگونه به این رسیدید؟ شما در واقع اون ترکیبات بزرگتر رو در ذهن تون تحلیل کردید به ترکیبات کوچکتر و عصاره اون ترکیبات رو بیرون کشیدید شده یک ترکیب برای شما ، این روش علم آموزی ست ، به نوعی این روش برای عنوان یابی مناسب است و بعد از اون برای محوریابی مناسب است محور مفاهیمی که کنار هم مطرح است در واقع مفهوم محوری ،

شما وقتی عنوان قرارمی دهید برای یک متن بی عنوان در واقع در ذهن تون با توجه به برخی از معیارها یک ترکیب می سازید با توجه به همه اون ترکیباتی که اونجا وجود داره یک ترکیب می سازی این ترکیب شما گاهی یک واژه است ،گاهی یک ترکیب دوتایی ست ، گاهی یک ترکیب چندتایی ست ، گاهی یک جمله است ، یک ترکیب می سازید که اون رو به عنوان، عنوان قرار میدهید میگویید همه این متن برای این عنوان است ،

ابتدا باید از مبنایی ترین واحد ما که فعلا یک کلمه است شروع کرده و با توجه به روابط به ترکیبات دودویی و سپس جمله و بعد عبارات بلند برسیم و روابط آنها را پیدا کنیم سپس برعکس این موضوع را برگردیم تا به مفهوم محوری برسیم

ما ابتدا باید از جزء شروع کنیم به کل حرکت کنیم روابط رو پیدا کنیم ، میگیم الان در قرآن پایه ای ترین مبنایی که ما قرارش دادیم یک واژه است ، آیا میشه کوچکتر از یک واژه رو مبنی قرار داد؟ ممکنه بحث های خودش رو داشته باشه فعلا ما کوچکترین مبنایی که برای واحدمون در تحلیل مفاهیم واژه است بر مبنای واحد واژه بحث مفاهیم رو پیش می بریم ، بعد توسعه اش میشه ترکیبات واژگان ، اولین ترکیبات ترکیبات دودویی بعد ترکیبات چندتایی بعد ترکیبات چندتایی ساختارمندی که تشکیل یک جمله می دهند یعنی ترکیبات چندتایی بعد بیشتر از دوتایی دوباره باید تقسیم بشوند دوتایی و چندتایی دوباره یک تقسیمات دیگری پیدا می کنند ، ما منظورمان از ترکیبات دوتایی وچندتایی غیر جمله بعد ترکیبات جمله ، وقتی جمله شد دیگه عنوان رو میگذاریم جمله ، جمله حتما ترکیبات چندتایی ست ممکنه دوتایی باشه و حتی ممکنه گاهی یکی باشه که البته درون اون ما دو واژه حداقل مدنظر داریم یعنی ما جمله تک واژه نداریم ما میگیم یک واژه در اینجا مستتر است ، پس ترکیبات دوتایی به بالا ترکیبات مختلفی هستند که می توانند جمله باشند ، پس پایه ما هست کلمه بعد ترکیبات دیگری که درست می شود ترکیبات دوتایی و چندتایی که جمله نیستند ، ترکیبات چندتایی که جمله هستند

و ترکیب جملات ، در بحث لسان فعلا این رو دنبال می کنیم ، باید این پایه رو پیش بریم روابط رو پیدا کنیم بعد دوباره وقتی به یک ترکیبی رسیدیم که ترکیب چند جمله هست با قاعده ها و قواعد ترکیب و موضوعات مختلف و اهم و مهم ها و معیارهای لازم به اندازه ای آشناییت باید وجود داشته باشه که بتونیم معکوس اون رو حرکت بکنیم تا به عنوان برسیم تا مثلاً به یک ترکیب دوتایی برسیم که حاکی از کل این عبارتی ست که یک ترکیب چند جمله است ، خوب برای این کار باید ابتدا اون جزئیات رو شناخت نوع شکل گیری اون جزئیات کنار هم رو شناخت و دانست که این موضوع بزرگ این عبارت بزرگ این مفاهیم در کنار هم چه ارتباطاتی باهم دارند و چه شبکه ای رو دارند باهم درست می کنند ، اون موقع شما میتونید بحث عنوان یابی رو از درون اینها دنبال کنید که روش خودش رو میخواد ، ممکنه حالتهای مختلفی داشته باشه که باید سر جاش دیده بشود ،

در برخی از جاها برای عنوان گذاری از خود کلمات متن میتوان استفاده نمود و برخی از جاها از توصیفات دیگری که در فحوای کلام وجود دارداین عنوان گذری صورت پذیرد مثلا وقتی در عبارتی تعداد زیادی از اوصاف خداوند بیان شده عین کلمه «وصف» در متن نیامده ولی در مضمون کلام نهفته است

مثلاً ببینید یک متنی ممکنه وجود داشته باشه که متن این گونه باشه جملاتی در کنار هم که هر کدوم از جملات خبری توصیفی از خداوند است; إِنَّ اللّهَ عَلِيمٌ ، إِنَّ اللّهَ قَدِيرٌ، إِنَّ اللّهَ رَّحِيمٌ ، إِنَّ اللّهَ عظِيمٌ ، پنجاه تا جمله اینطوری کنار هم هست شما میخوای یک عنوان برای این بذاری چی میذاری یکی از عناوین هست متن توصیف خدا ، اوصاف خدا ، واژه وصف در این عبارات نیست جایی گفته نشده وصف ولی ارتباط وصف قابل استنباط است و تکرار، تکرار شده در جملات وجود داره و تکرار شده چون میگی همه جملات مبتدی و خبر است خبرهایی که قابلیت این رو دارند که به شکل صفت برای مبتدی مطرح باشند مبتدی ثابت است ، خبرها تغییر می کنند پس من میگم انگار این رو من مشابه سازی کنم این جملات رو انگار من خداوند رو چندبار تکرار کردم با صفاتی منتصب به او پس عنوان می ذارم صفات خدا توصیف خدا در اینجا تعداد زیاد بود در این مثال ولی یه رابطه ساده وجود داشت و یکی از موضوعات دیگر تکرار اون رابطه بود، این ممکنه یه مقداری در موضوعات مختلف دیگه پیچیده تر باشه ولی قاعده مند هست این رو باید توجه داشته باشید ممکنه با ذهن به راحتی نشه یک مثالی رو حل کرد ولی در اون قاعده وجود داره ، اگر ما علم روابط اونها رو به معنای کافی داشته باشیم و تحلیل کرده باشیم و فهم کرده باشیم اون موقع شما می تونی از اون قواعد خاص خودش استفاده کنی و یک عنوان مفهومی رو برای این عبارت پیدا کنی.