بحث مربوط به آیات محکم و آیات متشابه

1399.06.17-01دوشنبه 18 محرم 1442

لزوم مراجعه به آیات محکم یا راسخون فی العلم، در جایی‌که چند معنا بدون ارجحیت خاصی وجود دارد

یه بحث در مورد آیات محکم و آیات متشابه. بنظر یکی از موضوعات در آیات متشابه اختلاف در علم لسان قرآن باشه، مثلا علم صرف و نحو. به عنوان مثال در یک آیه در یک جمله از یک آیه دو نحو داشته باشیم دو قاعده نحوی هر دو درست باشند و به لحاظ علم نحو قابل تمیز نباشند و نشه بینشون الویت ایجاد کرد. نشه بینشون انتخاب کرد. و در واقع علوم اینگونه لسان قرآن ظرفیت حل اختلاف رو نداشته باشند. علم صرف و نحو و بلاغت و اینها ظرفیت حل اون اختلاف رو نداشته باشند بلکه باید از آیات قرآن استفاده کرد، آیات محکم قرآن یا از معلمان قرآن استفاده کرد راسخون فی العلم. اگر از این دو استفاده نکنیم اون جایی که چند معنا بدون ارجحیت خاصی در همون جمله میشه برداشت کرد. چند رابطه صرفی، نحوی و غیرهم میشه اونجا ایجاد کرد و ظاهرا طبق این علوم ارجحیتی نسبت به هم ندارند، شما باید اینجا حتما یا مراجعه کنید به آیات محکم یا مراجعه کنید به راسخون فی العلم. اون آیاتی که چند معنا ازش برداشت میشه. می تونه چند حالت داشته باشه طبق اون علوم مربوط به لسان قرآن و ارجحیتی نسبت به هم ندارند و این چند حالت داشتند به دلیل نقص علم شما نیست. در عین اینکه شما عالم به همه علومش هستید هر چند حالت اونجا وجود دارد این آیه، آیه‌ی متشابه هست. شما با این علم حق برداشت از این رو ندارید، به تنهایی. بلکه این انتخاب رو باید یا ارجاع بدهید به آیات محکم اگر بتوانید یا برید سراغ راسخون فی العلم.

برداشت از آیات متشابه باعث انحراف، فتنه و تأویل غلط می‌شود

بر اساس این آیات متشابه چه اتفاقی می افته؟ افرادی که سراغ این آیات متشابه میرند و از آیات متشابه برداشت میکنند، به انحراف می افتند به فتنه می افتند و بر اساس این فتنه میروند و تأویل میکنند، تأویلشون غلطه. تأویلشون تأویل انحرافی است. مفهومی رو از این آیه برداشت میکنند و اون مفهوم رو به عنوان مفهوم مد نظر خداوند قلمداد میکنند که این غلطه. این تأویل، تأویلی کردند که غلطه. مفهومی رو به خداوند نسبت دادند که این غلطه. اینجا یک علم دیگری می خواد. اون علم چیه؟ غیر از علم لسان علم تأویل می خواد.

علم تأویل یعنی علم مِن عند الله که الله و راسخون فی العلم واجد آن هستند

علمی می خواد که مِن عند الله هست. علمی می خواد که علم به آن چیزی است که عند الله هست. اون علم رو میخواد. این علم رو کی داره؟ الله داره. کسی نداره این علم رو. بجز الله و راسخون فی العلم. حتی اولوالالباب این علم رو ندارند. این علم اگر در بحث مفاهیم بحث کنیم این علم مفاهیم عند الله هست. اون کسی که راسخ فی العلم هست به شما میگه که اینجا مفهوم عند الله اینه. بخاطر اینکه مفهوم عند الله اینه از این اختلافی که وجود داره از این دوحالت اختلافی که وجود داره مثلا حالت دوم صحیح هست. چون مفهوم دوم به مفهوم عند الله انطباق داره. حالت اول صحیح نیست. مصداق راسخون فی العلم کی هست؟ اهل بیت ع. اونی که دنبال ماتشابه منه میره، یعنی از آیات متشابه استفاده میکنه دچار فتنه شده. ممکنه به انحراف بیفته ممکن هم هست نیفته. جای پاش محکم نیست. فضا آلوده هست. فضا مبهم هست. مبین نیست براش. براش روشن نیست. در واقع فضایی که او پا گذاشته روشن نیست. بخاطر این توی فضای فتنه گون پا گذاشته داره پیش میره ممکنه هم هست بنابر احتمال درسته. ممکن هم هست احتمالش هم هست که غلطه. لذا نهی میشه از اینکه اینجا بعضی ها هم ممکنه اینجا وارد بشوند اصلا انچیز که مد نظرشون هست بردارند میشه تفسیر به رأی. آیات متشابه ممکنه افراد رو، افرادی که دنبال تفسیر به رأی هستند رو به سراغ خودش بیاره. یعنی افرادی که دنبال تفسیر به رأی هستند، برند سراغ آیات متشابه و باعث ایجاد فتنه بشوند برای دیگران. برای خودشون و دیگران. حالا اینها می تونه همش تبعات این مراجعه باشه.